Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Gminy Wielowieś. Do najważniejszych z nich należą:
Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Wielowieś na lata 2022-2024;
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych;
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii Gminy Wielowieś na 2022 rok;
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie;
Program Osłonowy w Zakresie Dożywiania "Pomoc Gminy w Zakresie Dożywiania na lata 2019-2023".
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej realizowanym politykom, programom i strategiom.
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2022 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Wielowieś związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że w odniesieniu do 2021 r. znacząco zmalał poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”). W 2022 r. zadanie to zostało przekazane do realizacji ZUS. OPS kontynuował wypłaty przyznanych już świadczeń do końca okresu, na jaki zostały przyznane, czyli do końca maja 2022 r.
W 2022 r. znaczący wpływ na poziom wydatków miała pomoc obywatelom Ukrainy oraz wypłata dodatków dla gospodarstw domowych, węglowych i osłonowych.
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie GOPS
Wartość zadań zrealizowanych z dofinansowaniem z dotacji UE
Najczęściej występującym powodem korzystania z pomocy społecznej w Gminie Wielowieś w 2022 r. były długotrwała lub ciężka choroba, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych oraz ubóstwo. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina może korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina może być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony OPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
W 2022 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 42 rodziny, a niepieniężnymi 22 rodziny. Pracę socjalną świadczono wobec 109 rodzin.
Z analizy danych ośrodka wynika iż na przestrzeni 2022 roku zanotowano zmiany w zakresie występowania dysfunkcji w środowiskach, które miały tendencje głównie malejące we wszystkich grupach. Wpływ na spadek dysfunkcji w rodzinach głównie był spowodowany sytuacją epidemiologiczną wywołaną Covid-19 oraz wzrostem wynagrodzeń, gdzie ośrodek zanotował spadek osób ubiegających się w OPS o pomoc. Problemem, który od lat nasila się sukcesywnie to starzejące się społeczeństwo i brak osób młodych zobowiązanych do opieki nad rodzicami lub dziadkami. Usługi opiekuńcze świadczone przez Ośrodek Pomocy Społecznej cieszą się dużym zainteresowaniem głównie wśród osób starszych i schorowanych, które wymagają pomocy w codziennym funkcjonowaniu.
Terenem działania Ośrodek obejmuje 12 sołectw. Do wykonywania zadań obecnie zatrudnionych jest m.in.:
trzech pracowników socjalnych,
asystent rodziny,
opiekun w ośrodku pomocy społecznej (dział pomocy społecznej),
inspektor w dziale świadczeń rodzinnych,
inspektor w dziale funduszu alimentacyjnego oraz dodatków mieszkaniowych i energetycznych,
podinspektor do obsługi Kart Dużej Rodziny i świadczenia 500+.
Łączny budżet wykonany w 2022 r. przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Wielowsi wyniósł 6.228.438,37 zł w tym zadania własne gminy to 1.531.904,02 zł.
Dodatek osłonowy był świadczeniem pieniężnym, którego celem było zrekompensowanie rosnących cen nośników energii (gaz, prąd) oraz produktów żywnościowych, w ramach tarczy antyinflacyjnej. Wysokość dodatku uzależniono od ilości osób w rodzinie oraz kryterium dochodowego.
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3.000 zł skierowane do gospodarstw domowych, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi. Przy wypłacie świadczenia nie obowiązywało kryterium dochodowe.
Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła – dał możliwość dofinansowania zakupu opału: pelletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego.
Wsparcie dla mieszkańców Gminy Wielowieś polegało na zapewnieniu ciepłego posiłku dziennie dzieciom i osobom niemogącym go przygotować we własnym zakresie ze względu na wiek, chorobę, niepełnosprawność, brak środków finansowych czy warunków do przygotowania posiłku.
W ramach ciepłego posiłku udzielana jest pomoc dzieciom w okresie nauki szkolnej w 3 szkołach
podstawowych i w 2 przedszkolach. Opłacano koszty wyżywienia dzieci z terenu Gminy uczące się w Zespole Szkół Specjalnych w Pyskowicach.
Pomocą programu rządowego objęto 40 osób z 25 rodzin na kwotę: 22.350,50 zł (z tego środki własne: 8.940,20 zł). Posiłku udzielono 14 uczniom, zaś zasiłek celowy otrzymało 26 osób dorosłych.
W ramach programu objętych pomocą było 4 opiekunów dzieci i osób dorosłych niepełnosprawnych. Opiekun osoby niepełnosprawnej przyznane miał 240 godzin opieki wytchnieniowej. Łącznie wypracowano 960 godzin opieki przez 5 osób zatrudnionych na umowę zlecenie.
W ramach ustawy zatrudniony jest asystent rodziny na 1 etat w pełnym wymiarze godzin. W 2022 r. prowadził łącznie 12 rodzin zagrożonych, niewydolnych wychowawczo, mających problemy z wychowywaniem dzieci.
wykaz działań podjętych przez Gminę w celu realizacji wsparcia dla obywateli Ukrainy
W ramach przygotowań gminy Wielowieś do przyjęcia ludności uchodźczej przygotowano do zakwaterowania dwa obiekty zbiorowego zakwaterowania (dwa mieszkania) z zasobów gminy Wielowieś oraz wytypowano obiekty będące w posiadaniu prywatnych podmiotów funkcjonujących na terenie gminy.
W jednym z obiektów zbiorowego zakwaterowania zakwaterowano na przestrzeni 2022 r. trzy rodziny, liczące łącznie 10 osób. Koszty zakwaterowania, wyżywienia oraz utrzymania w/w obywateli finansowane były ze środków Wojewody Śląskiego.
Pozytywnie rozpatrzono 51 wniosków o przyznanie mieszkańcom Gminy Wielowieś świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2022r. w sprawie pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, na łączną kwotę 278.200zł.
Wypłacono zasiłki 300 złotych jednorazowo dla 122 obywateli Ukrainy przebywających na terenie gminy Wielowieś. Całkowity koszt programu wyniósł: 37.332 zł.
statystyki USC
Liczba zrealizowanych wniosków o nadanie numeru PESEL w związku z konfliktem na Ukrainie: 199
Liczba bezpłatnych zdjęć wykonanych obywatelom Ukrainy ubiegającym się o nadanie numeru PESEL w związku z konfliktem na Ukrainie na koszt gminy do ww. wniosków: 123
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2022 r. wyniosły ponad 270 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie zadania dotyczącego ochrony i promocji zdrowia powierzonego w drodze konkursu Caritasowi diecezji Gliwickiej oraz przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na zapewnienie funkcjonowania Punktu Konsultacyjnego GKRPA dla osób uzależnionych, członków ich rodzin oraz ofiar przemocy domowej i Telefonu Zaufania.
Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii i innych uzależnień, w szczególności dla dzieci i młodzieży wiązało się z realizacją:
programu profilaktyki „Spójrz Inaczej” we wszystkich klasach 1-8 w szkołach na terenie Gminy,
programu profilaktycznego „Archipelag Skarbów” (zajęcia dla uczniów, rodziców oraz konferencja szkoleniowa dla Rad Pedagogicznych),
dodatkowych zajęć pozalekcyjnych sportowych w szkole w Wielowsi i w Świbiu,
zajęć opiekuńczo-wychowawcze w wakacje w 10 sołectwach ( Błażejowice, Czarków, Dąbrówka, Gajowice, Radonia, Raduń-Borowiany, Sieroty, Świbie, Wiśnicze, Zacharzowice),
gmina wzięła udział w ogólnopolskiej kampanii profilaktycznej „Zachowaj Trzeźwy Umysł”.
W lutym 2022 r. stan szczepień przeciw COVID-19 w Gminie Wielowieś wyglądał następująco: